Tổ chức độc quyền là gì? Các hình thức liên kết

Tổ chức độc quyền là liên minh trong những ngôi nhà tư bạn dạng rộng lớn nhằm triệu tập nhập vào tay một trong những phần rộng lớn (thậm chí toàn bộ) thành phầm của một ngành.

tranh_duong_thoi_noi_ve_quyen_luc_cua_cac_to_chuc_doc_quyen_o_mi_chu_tren_minh_mang_xamonopoly_-_doc_quyen_500

Hình minh hoạ (Nguồn: diepdoan)

Tổ chức độc quyền

Khái niệm

Tổ chức độc quyền tạm thời dịch sang trọng giờ đồng hồ Anh là Monopoly organization.

Tổ chức độc quyền là liên minh giữa những nhà tư bản lớn để tập trung vào nhập tay một phần lớn (thậm chí toàn bộ) sản phẩm của một ngành, cho tới phép liên minh này phát huy hình ảnh hưởng quyết định đến quá trình sản xuất và lưu thông của ngành đó.

Hình thức liên kết

- Những liên minh độc quyền, thoạt đầu hình thành bám theo sự liên kết ngang, tức là sự liên kết những doanh nghiệp nhập cùng ngành, dưới những hình thức cácten, xanhđica, tờrớt.

+ Cácten là hình thức tổ chức độc quyền dựa trên sự kí kết hiệp định giữa các xí nghiệp thành viên để thoả thuận với nhau về giá cả, qui mô sản lượng, thị trường tiêu thụ, kì hạn thanh toán... còn việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm vẫn tự bản thân mỗi thành viên thực hiện.

+ Xanhđica là hình thức tổ chức độc quyền nhập đó việc tiêu thụ sản phẩm tự một ban quản trị công cộng đảm nhiệm, nhưng sản xuất vẫn là công việc độc lập của mỗi thành viên.

Cácten và xanhđica dễ bị phá vỡ Lúc tương quan tiền lực lượng thay cho đổi. Vì vậy, một hình thức độc quyền mới rời khỏi đời là tờrớt.

+ Tờrớt thống nhất cả việc sản xuất và tiêu thụ vào tay một ban quản trị công cộng, còn các thành viên trở thành các cổ đông.

- Tiếp đó, xuất hiện sự liên kết dọc, nghĩa là sự liên kết không chỉ những xí nghiệp lớn mà cả những xanhđica, tờrớt... thuộc các ngành sự khác biệt nhưng có liên quan tiền với nhau về kinh tế và kĩ thuật, hình thành các côngxoócxiom.

- Từ giữa thế kỉ XX phát triển một kiểu liên kết mới - liên kết nhiều ngành - hình thành những cônglômêrat (conglomerat) hoặc consơn (concern) khổng lồ thâu tóm nhiều công ty, xí nghiệp thuộc những ngành công nghiệp rất sự khác biệt, đồng thời bao quát cả vận tải, thương mại, ngân hàng và các dịch vụ khác, v.v..

Giá cả độc quyền

Nhờ nắm được địa vị thống trị nhập lĩnh vực sản xuất và lưu thông, các tổ chức độc quyền có khả năng định rời khỏi giá cả độc quyền.

Giá cả độc quyền là giá cả hàng hóa có sự chênh lệch rất lớn sánh với giá cả sản xuất.

Họ định rời khỏi giá cả độc quyền cao hơn giá cả sản xuất đối với những hàng hóa mà họ bán rời khỏi và giá cả độc quyền thấp dưới giá cả sản xuất đối với những hàng hóa mà họ mua sắm, trước hết là nguyên liệu. Qua đó họ thu được lợi nhuận độc quyền.

Tuy nhiên, giá cả độc quyền không thủ tiêu được tác động của qui luậtt giá trị và qui luậtt giá trị thặng dư.

Vì xét toàn bộ xã hội thì tổng giá cả vẫn bằng tổng số giá trị và tổng lợi nhuận vẫn bằng tổng giá trị thặng dư nhập các nước tư bản chủ nghĩa.

Những thứ mà các tổ chức độc quyền kếch xù thu được cũng là những thứ mà các tầng lớp tư sản vừa và nhỏ, nhân dân lao động ở các nước tư bản chủ nghĩa và nhân dân ở các nước thuộc địa và phụ thuộc không còn.

(Tài liệu tham ô khảo: Giáo trình Kinh tế chính trị Mác - Lênin, PGS. TS. Nguyễn Văn Hảo, Bộ Giáo dục và đào tạo)