Đọc văn bản
Nắng mới
- Lưu Trọng Lư -
Mỗi lần nắng mới hắt bên song,
Xao xác, gà trưa gáy não nùng,
Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng,
Chập chờn sống lại những ngày không.
Tôi nhớ mẹ tôi, thuở thiếu thời,
Lúc người còn sống, tôi lên mười;
Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội,
Áo đỏ người đưa trước giậu phơi.
Hình dáng mẹ tôi chửa xóa mờ
Hãy còn mường tượng lúc vào ra:
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Trong ánh trưa hè trước giậu thưa.
(Trích Tiếng thu, 1939)
* Chú thích: ngoài nội: ngoài đồng nội; giậu: tấm tre nứa đan hoặc hàng cây nhỏ và rậm để ngăn sân, vườn; chửa: chưa
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản?
Câu 2: Chỉ ra những câu thơ miêu tả hình ảnh người mẹ trong bài thơ?
Câu 3: Yếu tố ngoại cảnh nào khơi gợi dòng hồi tưởng của nhà thơ?
Câu 4: Xác định và nêu hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ trong câu thơ: “Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội”?
Câu 5: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?
Câu 6: Nêu cảm nhận của anh/chị về hai hình ảnh: “nắng mới hắt bên song” và “nắng mới reo ngoài nội”?
Câu 7: Câu thơ “Nét cười đen nhánh sau tay áo” gợi lên điều gì?
Gợi ý đáp án:
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản?
- Thơ 7 chữ
Câu 2: Chỉ ra những câu thơ miêu tả hình ảnh người mẹ trong bài thơ?
- Áo đỏ người đưa trước giậu phơi
Nét cười đen nhánh sau tay áo
Câu 3: Yếu tố ngoại cảnh nào khơi gợi dòng hồi tưởng của nhà thơ?
Tiếng gà gáy não nùng, nắng mới lên.
Câu 4: Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: “Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội”?
- Phép tu từ: Nhân hóa (nắng mới reo)
- Tác dụng:
+ Giúp tác giả tái hiện được một không gian tươi đẹp trong hồi ức và bộc lộ được niềm hân hoan, vui sướng khi hồi tưởng lại không gian ấy
+ Câu thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, gợi hình, gợi cảm…
Câu 5: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?
- Nỗi nhớ da diết của nhân vật trữ tình về người mẹ
Câu 6: Nêu cảm nhận của anh/chị về hai hình ảnh: “nắng mới hắt bên song” và “nắng mới reo ngoài nội”?
- Cũng là “nắng mới”, tuy nhiên cái nắng “hắt bên song” là cái nắng hiu hắt, buồn bã, đơn côi, cái nắng của những ngày không còn mẹ. Còn cái nắng “reo ngoài nội” đó là cái nắng tươi vui, rạng rỡ, ấm áp, cái nắng của những ngày đang còn mẹ.
Câu 7: Câu thơ “Nét cười đen nhánh sau tay áo” gợi lên điều gì?
- Câu thơ “Nét cười đen nhánh sau tay áo” gợi lên hình ảnh người mẹ lấp lánh, tỏa sáng và e ấp, kín đáo trong nụ cười tươi tắn, hiền hậu mang nét đẹp của người phụ nữ Việt Nam xưa.